Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΖΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ

Εικοσιπέντε περίπου χρόνια έχουν περάσει από τότε που ήμασταν συνάδελφοι με τον Χρήστο και την Πέρσα στο Λύκειο Συκεών Θεσσαλονίκης. Ήταν ένα πολύ συμπαθητικό ζευγάρι. Άνθρωποι έντιμοι, αξιοπρεπείς και σοβαροί έδιναν όλο τους τον εαυτό στο σχολείο και στις τάξεις που δίδασκαν. Εξαιρετικά καλλιεργημένοι και επίμονοι στην εργασία που ανελάμβαναν, ήταν πάντα κοντά στους μαθητές, αλλά και συνεπέστατοι απέναντι στις γενικότερες υποχρεώσεις τους. Εξαιρετικοί φιλόλογοι και πολύ καλοί και επινοητικοί δάσκαλοι εργάζονταν σιωπηλά και ακούραστα για την Εκπαίδευση. Στους συναδέλφους τους φέρονταν καθημερινά με περισσή ευγένεια, και ήταν πάντα με το χαμόγελο στα χείλη. Ταυτόχρονα, όμως, είχαν την επιθυμία να κάνουν κάτι παραπάνω, μια επιθυμία που δεν έκρυβαν. Να συγκεντρώσουν υλικό, να γράψουν βιβλία, να συνδικαλιστούν, να κάνουν σημαντικές και ενδιαφέρουσες δημόσιες σχέσεις.
Κάπου εκεί τους είχα αφήσει, όταν αλλάξαμε σχολεία και χωρίσανε οι δρόμοι μας. Ύστερα από κάποια χρόνια, έπεσε στα χέρια μου ένα βιβλίο που είχε γράψει η Πέρσα με τίτλο ‘σχολεία της θεσσαλονίκης’, εκδόσεις Ιανός, το οποίο και αμέσως αγόρασα. Στο οπισθόφυλλο πληροφορήθηκα ότι η Πέρσα είχε ήδη και πολλές άλλες διακρίσεις. Αρθρογραφούσε, έγραφε λογοτεχνικά κείμενα, ήταν μέλος σε πολλές σημαντικές εταιρίες και ενώσεις. Χάρηκα. Τα παιδιά, καθώς φαίνεται, είχαν πάρει το δρόμο τους, ακολουθούσαν την προσωπική τους μοίρα.
Αρκετά χρόνια αργότερα, συνάντησα κατά τύχη μέσα στο βιβλιοπωλείο του Ιανού στη Θεσσαλονίκη τον Χρήστο. Ήταν απέναντί μου ο ίδιος σεμνός, ευχάριστος άνθρωπος που γνώριζα από παλιά. Με το εμφανές, ιδιαίτερο χαρακτηριστικό μιας εσωστρεφικής διστακτικότητας, ενός αδιόρατου κόμπου, κάποιου ψυχικού ‘κρατήματος’.
Μου μίλησε με περηφάνια για ένα βιβλίο του που μόλις είχε εκδοθεί, ‘ Ο Πολιτισμός των Γηπέδων’, και ύστερα μου εκμυστηρεύτηκε με καμάρι ότι, εδώ και κάποιον καιρό, ήταν σύμβουλος στο γραφείο του Καραμανλή, το ‘δεξί του χέρι’, όπως ο ίδιος το έθεσε.
Ομολογώ ότι αιφνιδιάστηκα λιγάκι. Πώς συνδέονταν αυτοί οι δύο άνθρωποι, ο Χρήστος ο παλιός μου συνάδελφος με τον πρωθυπουργό της χώρας; Μου φάνηκε κάπως ασύνδετο και παρατραβηγμένο. Γρήγορα, όμως, σκέφτηκα ‘και γιατί όχι;’, στα τόσα χρόνια που είχαν μεσολαβήσει πολλά θα μπορούσαν να είχαν αλλάξει, σχέσεις ποικίλες θα μπορούσαν να είχαν δημιουργηθεί, γεγονότα να είχαν τρέξει. Δικαιολογημένα, θαρρώ, ήταν ευχαριστημένος και περήφανος γι’αυτήν την εξαιρετική εξέλιξη στην ζωή του. Ένιωσα χαρούμενος για κείνον, του έδωσα τα θερμά μου συγχαρητήρια και του ευχήθηκα καλή επιτυχία σε όλα.
Δεν τον ξαναείδα από τότε, ως την στιγμή που ήρθε το τραγικό συμβάν της απόπειρας αυτοκτονίας του. Ήταν για μένα ένα σοκ. Ένιωσα μεγάλη λύπη, απορία και δυσαρέσκεια. Με παιδεύει η οξεία αντίθεση ανάμεσα στις δύο εποχές. Πώς ήμασταν τότε και πώς γίναμε τώρα. Την εποχή εκείνη, αρχές της δεκαετίας του 80, σε μια ηλικία που στύβαμε την πέτρα, συγχρόνως κρατώντας ακόμα μεγάλα ποσοστά της ρομαντικής νεανικής μας διάθεσης, ήμασταν γεμάτοι ενθουσιασμό και δημιουργικότητα, ο καθένας με τα δικά του όνειρα για παρόν και για μέλλον, βασισμένα στην κατά περίπτωση ιδιοσυγκρασία μας, όνειρα που κυνηγούσαμε με πάθος, ακεραιότητα, και γενναιότητα. Νιώθαμε ωραίοι και δυνατοί, ανεβαίναμε τα σκαλοπάτια των επιθυμιών μας προσεκτικά, αργά, και σταθερά. Ο κόσμος ήταν δικός μας, ήμασταν νέοι, δεν κάναμε συμβιβασμούς.
Ύστερα, οι καιροί και τα κύματα της ζωής ανακάτεψαν κάπως την άμμο, και τα νερά θόλωσαν λιγάκι. Εσωτερική και κοινωνική μοίρα μαζί με τις εκάστοτε, καταλυτικές κάποιες φορές, συμπτωματικές συνθήκες μας ξεστράτισαν ή μας οδήγησαν στα άκρα όρια των ίδιων των ονείρων μας.
Μεγαλώσαμε. Οι απαιτήσεις γίναν τεράστιες. Μας οξειδώσανε οι υποχρεώσεις, οι δεσμεύσεις, οι άλλοι, το πλέγμα της ανελευθερίας που επιβάλλουμε οι μεν στους δε, οι ίδιες οι φιλοδοξίες και εμμονές μας. Γερνάμε, αλλοιωνόμαστε , παραμορφωνόμαστε. Είμαστε σε κλοιό που στενεύει συνεχώς και μας κλείνει από παντού.
Όπως και να έχει το πράγμα δηλαδή, οι άνθρωποι εκείνης της εποχής βρισκόμαστε σε κάποια πτώση. Με τραγική, χειροπιαστή απόδειξη την πτώση του Χρήστου στο κενό.
Παρακολουθώ την υπόθεση ανελλιπώς και καθημερινά από εφημερίδες και τηλεόραση. Προσωπικά, δεν πιστεύω ότι ο Χρήστος Ζαχόπουλος έχει κάνει ατασθαλίες και παρανομίες από τη θέση στην οποία βρίσκονταν όλα αυτά τα χρόνια. Αυτός ο ίδιος τουλάχιστον, χωρίς παρεμβάσεις από ανώτερα κλιμάκια. Η ηθική του προσωπικότητα, νομίζω, δεν θα του το επέτρεπε.
Και αν έκανε και κάποια λάθη, ανθρώπινο είναι. Ίσως να έφταιγε και λίγο η αναπάντεχα μεγάλη εξουσία που είχε αποκτήσει.
Όσο για το παράπτωμα στο οποίο ο ίδιος αναφέρεται, ερωτικό ίσως, δεν ξέρουμε ακόμα αν αυτού του είδους οι αμαρτίες είναι όντως αμαρτίες, και δεν είναι αναγκαστικές αντιδράσεις, διορθωτικές, αποζημιωτικές κινήσεις απέναντι στα λάθη συλλογιστικής των ανθρώπων, στα τεράστια κοινωνικά αμαρτήματα που μας κατατρέχουν.
Θυμάμαι τα μάτια του να λάμπουν από ζωή και από τη δίψα της και ύστερα τον βλέπω να πηδάει από το μπαλκόνι, να θέλει να δώσει τέρμα στη ζωή του, και δεν μπορώ, στ’αλήθεια, να το χωνέψω.
Σαν κάπως να βλέπω εκείνα τα δικά μας χρόνια, τα χρόνια της αθωότητας να γέρνουν, να πέφτουν, και να κινδυνεύουν να χαθούν. Σου εύχομαι ολόψυχα, Χρήστο, να γίνεις καλά γρήγορα, να ανανήψεις εντελώς, και να γίνουν όλα αυτά ένας παράξενος εφιάλτης που, ζώντας μια ομαλή ζωή, σιγά σιγά θα ξεχάσεις.
Και σε σένα, Πέρσα, εύχομαι να τελειώσουν γρήγορα οι κλυδωνισμοί που ταλαιπωρούν αυτόν τον καιρό τη ζωή σας, να πάνε σύντομα όλα καλά.
Ίσως να υπάρχει ακόμα χρόνος και ελπίδες για όλους μας.